The educational process consists of many important and complementary elements. These elements include learning outcomes, the teaching-learning process, content, curriculum, methods and techniques, and assessment and evaluation. The complex and rapidly changing conditions of today’s world necessitate that educational systems find effective solutions to these phenomena and shape individuals according to the requirements of the age. One of the dimensions most affected by these processes is perhaps the assessment and evaluation activities. Considering this situation, assessment and evaluation activities are of great importance in shaping the teaching-learning process. Therefore, assessment and evaluation activities allow for the restructuring of the course content. For many years, social studies textbooks have held a significant position in social studies courses. Additionally, social studies educators generally agree that textbooks are crucial in the teaching of social studies. Furthermore, textbooks are seen as important materials because they are based on the curriculum and derive their content from this structure. The aim of this study is to evaluate and reveal the impact of contemporary and traditional assessment and evaluation approaches on the assessment and evaluation sections in social studies textbooks. The research model utilized document analysis, and the data source consisted of social studies textbooks used in the 4th, 5th, 6th, and 7th grades during the 2023-2024 academic year. The obtained data were analyzed using descriptive analysis. The analysis revealed that contemporary assessment and evaluation tools and approaches were more prevalent across all grades in social studies textbooks (4th, 5th, 6th, and 7th grades), with open-ended questions being the most frequently used, and traditional assessment and evaluation tools were generally included at the end of units. Although it is pleasing that contemporary assessment and evaluation approaches dominate the textbooks, it was also found that there is a lack of diversity in the assessment and evaluation tools.

Measurement and Evaluation, Social Studies Teaching, Social Studies Textbooks.

Eğitim öğretim sürecinin önemli ve birbirini tamamlayan birçok unsuru bulunmaktadır. Bu unsurlar arasında; öğrenme çıktıları, öğrenme öğretme süreci, içerik, program, yöntem ve teknik, ölçme-değerlendirme yer almaktadır. Karmaşıklaşan ve çok hızlı değişen günümüz şartları, eğitim sistemlerinin gerçekleşen bu fenomenler karşısında etkili çözümler bulması ve bireyleri çağın gereklerine göre biçimlendirmesini zorunlu kılmaktadır. Bu süreçlerden belki de en fazla etkilenen boyutlardan biri de ölçme ve değerlendirme faaliyetleridir. Bu durum dikkate alındığında öğrenme öğretme sürecini biçimlendirmesi açısından ölçme ve değerlendirme çalışmalarını büyük bir öneme sahiptir. Bu nedenle ölçme ve değerlendirme faaliyetleri dersin yapısının yeniden yapılandırılmasına imkân tanımaktadır. Uzun yıllardan beri sosyal bilgiler derslerinde, sosyal bilgiler ders kitaplarının önemli bir konumda olduğu görülmektedir. Ayrıca genel olarak sosyal bilgiler eğitimcileri ders kitaplarının sosyal bilgiler öğretiminde önemli bir konumda olduğu konusunda hemfikirdir. Bunun yanı sıra ders kitapları öğretim programını baz alarak oluşturulduğu ve içeriğini bu yapıdan aldığı için önemli materyallerden biri olarak görülmektedir. Bu çalışmanın amacı çağdaş ve geleneksel ölçme-değerlendirme anlayışlarının sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan ölçme ve değerlendirme bölümlerine etkisinin değerlendirilip ortaya konulmasıdır. Araştırmanın modeli olarak doküman incelemesinden yararlanılmış, veri kaynağını 2023- 2024 eğitim öğretim yılında 4, 5, 6 ve 7. sınıflarda okutulan sosyal bilgiler ders kitapları oluşturmuştur. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Analiz sonucunda sosyal bilgiler ders kitaplarında (4, 5, 6 ve 7. sınıf) çağdaş ölçme ve değerlendirme araç ve anlayışlarına tüm sınıflar bazında daha fazla yer verildiği, en fazla açık uçlu soruların kullanıldığı ve genellikle ünite sonunda geleneksel anlayışla oluşturulan ölçme ve değerlendirme araçlarına yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır. Her ne kadar çağdaş anlayışı yansıtan ölçme- değerlendirme araçlarının ders kitaplarında hâkim olması sevindirici bir durum olsa da ölçme-değerlendirme araçlarında çeşitliliğin sağlanamadığı da tespit edilmiştir.

Ölçme ve Değerlendirme, Sosyal Bilgiler Öğretimi, Sosyal Bilgiler Ders Kitapları.