Abstract


TOPLUMSAL SINIFIN YÜKSEKÖĞRETİM TERCİHLERİNE VE ERİŞİMİNE ETKİSİ

Eğitimde fırsat eşitsizliğinin sebeplerini ekonomik, toplumsal, coğrafi/bölgesel, biyolojik ve politik olmak üzere beş boyutta ele alınabilir. Ortaya çıkan bu eşitsizlik durumu sadece bireylerin temel eğitim haklarına tam anlamıyla erişememeleriyle sınırlı kalmayıp, yaşamları boyunca diğer temel hakların kullanımında da engellere yol açar. Eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması, eğitim kalitesinin artırılması ve bölgeler ile okul türleri arasındaki başarı farklarının azaltılması toplumların geneli için halen büyük bir önem taşımaktadır. Okulların nitelik açısından farklılaşması öğrenciler arasında eşitsizliğin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Öğrencilerin performanslarındaki farklılığın oluşmasında bireylerin aile yapıları ile içerisinde bulundukları sosyo-ekonomik durumlar da etkilidir. Öğrenci performansındaki farklılıklar, okulun benimsediği özel pedagojik yaklaşımlar ve eğitsel stratejilerle doğrudan ilişkilendirilebilir. Bu bağlamda, yüksek pedagojik standartlara sahip okulların seçilmesi, öğrenci başarısını önemli ölçüde pozitif yönde etkileme potansiyeline sahiptir.Bu araştırma, yükseköğretimde öğrencilerin fakültelere ve alanlara dağılımının toplumsal sınıf ölçütlerine göre nasıl farklılık gösterdiğini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2022-2023 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Kırşehir Ahi Evran Üniversitesinde farklı bölüm/programlarda öğrenim gören 1052 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veriler Bülbül (2021) tarafından geliştirilen “Yükseköğretime Erişimin Belirleyicileri Anketi” ile araştırmacı tarafından geliştirilen “Demografik Bilgi Formu” aracılığıyla çevrim içi olarak toplanmıştır. Anketle elde edilen öğrenci özellikleri ve görüşlerinin öğrenim görülen fakülte/alanlara göre farklılaşıp farklılaşmadığını test edebilmek için SPSS 27 programı ve ‘Ki-Kare’ testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin yükseköğretimde öğrencilerin fakülte ve alanlara dağılımlarında anne ve babanın eğitim düzeyinin, mesleğinin, ailenin gelir düzeyinin, öğrenim görülen lisenin türünün ve niteliğinin, lisede yapılan yönlendirmenin, üniversite hazırlık sürecinde elde ettikleri olanakların (dershane, özel ders) etkili olduğu belirlenmiştir.



Keywords

Fırsat eşitliği, yükseköğretime erişim, yükseköğretim





References