Abstract


TÜRKİYE’DE DEĞERLER EĞİTİMİ KONUSUNDA YAPILAN ARAŞTIRMALARDA DİL OLGUSUNUN DEĞER OLARAK GÖRÜLMEMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Bu çalışmada; değer eğitimi ile ilgili alan çalışmalarında dil olgusunun değer kavramı içerisinde yer alıp almadığının araştırılması amaçlanmıştır. Bu çerçevede araştırmanın problemini “Değerler eğitimi ile ilgili elde edilen metinlerde “dil olgusu” kavramına değer olarak bir alt başlıkta yer verilme durumu nedir?” sorusu oluşturmaktadır. Bu amaca ulaşmak için “dil+değer+değer eğitimi” anahtar kavramlarının internet ortamında aranması sonucunda elde edilen makaleler, süreli yayınlardan Değerler Eğitimi Dergisi, yüksek lisan tezleri ve doktora tezleri taranmıştır. Araştırmada nitel araştırma tekniklerinden doküman inceleme tekniği kullanılmış ve elde edilen dokümanlar betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda Türkiye’de değerler ve değerler eğitimi konusunda yapılan araştırmalarda genellikle Spranger, Rokeach, Schwartz ve Nelson’un yapmış olduğu sınıflandırmaların kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu değerlerin yaşam içerisinde insanın birey olarak merkeze alınması sonucu ortaya çıktığı düşünülebilir. Fakat insanın varlığını anlamlı kılan dil olgusu ise değer başlıkları içinde yer bulamamıştır. İnsanın değeri, konuşma eyleminin gerçekleşmesi sonucu ortaya çıkar. Dil yetisini kullanan birey kendini hoşnut edecek değerleri de oluşturmaya başlar. Oluşan bu değerlerin dil’den bağımsızmış gibi düşünülmesi ise bir problem olarak görülmelidir. Bu problem ilköğretim programlarında, Türkçe ders kitaplarında ve ortaöğretim edebiyat kitaplarında da görülmektedir. Sonuç olarak bu çalışmada alışıla gelmiş değer sınıflandırmalarına “dil olgusu”nun da eklenilmesi görüşünü tartışmaya açmak, dil’in kendi başına bir değer olduğunu ve bu değerin anlatılması sonucu diğer değerlerin daha iyi kavratılacağı öngörülmektedir.



Keywords

Dil, dil yetisi, değer.





References