Abstract


TÜRKİYE'DE FEN EĞİTİMİNDE SİSTEM DÜŞÜNCESİ NASIL GELİŞTİ? SİSTEMATİK BİR DERLEME (2015–2025)

Bu sistematik derleme, 2015–2025 yılları arasında Türkiye’de fen eğitimi alanında yapılan sistem düşüncesi araştırmalarının gelişimini ve mevcut durumunu incelemeyi amaçlamaktadır. PRISMA 2020 yönergeleri doğrultusunda yürütülen çalışmada, ulusal ve uluslararası veri tabanlarından (YÖK Tez Merkezi, ERIC, EBSCOhost, Web of Science ve Google Scholar) elde edilen 22 özgün çalışma (hakemli makaleler ve lisansüstü tezler) betimsel içerik analiziyle değerlendirilmiştir. Bulgular, araştırmaların büyük çoğunluğunun nitel yöntemlere dayandığını ve özellikle fen bilgisi öğretmen adayları ile ortaokul öğrencilerine odaklandığını göstermektedir. Tematik olarak ise sistem düşüncesi genellikle sürdürülebilirlik, çevre eğitimi ve yaşam döngüleri bağlamında ele alınmıştır. Ancak toplumsal sistemler, etik düşünme veya öğretim programı okuryazarlığı gibi disiplinlerarası alanlara yeterince yer verilmediği görülmektedir. Ayrıca, geçerliliği kanıtlanmış ölçme araçlarının sınırlı kullanımı ve çalışmaların çoğunlukla büyük şehirlerle sınırlı kalması, bölgesel temsiliyette dengesizlik yaratmaktadır. Her ne kadar 2019 sonrası dönemde, özellikle öğretim programı güncellemeleriyle birlikte, sistem düşüncesine yönelik ilgi belirgin şekilde artmış olsa da; yöntem çeşitliliği ve derinlik açısından henüz gelişime ihtiyaç duyulmaktadır.



Keywords

Sistem düşüncesi, fen eğitimi, Türkiye, sistematik derleme, sürdürülebilirlik eğitimi





References