Eğitim öğretim sürecinin önemli ve birbirini tamamlayan birçok unsuru bulunmaktadır. Bu unsurlar arasında; öğrenme çıktıları, öğrenme öğretme süreci, içerik, program, yöntem ve teknik, ölçme-değerlendirme yer almaktadır. Karmaşıklaşan ve çok hızlı değişen günümüz şartları, eğitim sistemlerinin gerçekleşen bu fenomenler karşısında etkili çözümler bulması ve bireyleri çağın gereklerine göre biçimlendirmesini zorunlu kılmaktadır. Bu süreçlerden belki de en fazla etkilenen boyutlardan biri de ölçme ve değerlendirme faaliyetleridir. Bu durum dikkate alındığında öğrenme öğretme sürecini biçimlendirmesi açısından ölçme ve değerlendirme çalışmalarını büyük bir öneme sahiptir. Bu nedenle ölçme ve değerlendirme faaliyetleri dersin yapısının yeniden yapılandırılmasına imkân tanımaktadır. Uzun yıllardan beri sosyal bilgiler derslerinde, sosyal bilgiler ders kitaplarının önemli bir konumda olduğu görülmektedir. Ayrıca genel olarak sosyal bilgiler eğitimcileri ders kitaplarının sosyal bilgiler öğretiminde önemli bir konumda olduğu konusunda hemfikirdir. Bunun yanı sıra ders kitapları öğretim programını baz alarak oluşturulduğu ve içeriğini bu yapıdan aldığı için önemli materyallerden biri olarak görülmektedir. Bu çalışmanın amacı çağdaş ve geleneksel ölçme-değerlendirme anlayışlarının sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan ölçme ve değerlendirme bölümlerine etkisinin değerlendirilip ortaya konulmasıdır. Araştırmanın modeli olarak doküman incelemesinden yararlanılmış, veri kaynağını 2023- 2024 eğitim öğretim yılında 4, 5, 6 ve 7. sınıflarda okutulan sosyal bilgiler ders kitapları oluşturmuştur. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Analiz sonucunda sosyal bilgiler ders kitaplarında (4, 5, 6 ve 7. sınıf) çağdaş ölçme ve değerlendirme araç ve anlayışlarına tüm sınıflar bazında daha fazla yer verildiği, en fazla açık uçlu soruların kullanıldığı ve genellikle ünite sonunda geleneksel anlayışla oluşturulan ölçme ve değerlendirme araçlarına yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır. Her ne kadar çağdaş anlayışı yansıtan ölçme- değerlendirme araçlarının ders kitaplarında hâkim olması sevindirici bir durum olsa da ölçme-değerlendirme araçlarında çeşitliliğin sağlanamadığı da tespit edilmiştir.

Ölçme ve Değerlendirme, Sosyal Bilgiler Öğretimi, Sosyal Bilgiler Ders Kitapları.