Abstract


ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP AİLELERİN ALGILANAN STRES DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Araştırmanın amacı, zihinsel engelli çocuğa sahip ailelerin algılanan stres düzeylerinin incelenmesidir. Araştırmada genel tarama modellerinden biri olan kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma grubu, İstanbul ilinde farklı kurumlarda eğitim ve rehabilitasyon hizmetleri alan farklı düzeylerde zihinsel engele sahip bireylerin basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen ebeveynden 311’i anne, 154’ü baba olmak üzere (n=465) gönüllü katılımları ile oluşturulmuştur. Katılımcılara araştırmacı tarafından oluşturulan, ebeveynlerin genel durumları hakkında bilgi edinilmesini sağlayan cinsiyet, yaş, eğitim, meslek, ekonomik durum, engellilerle ilgili eğitim alıp almaması, engellilere gerekli önemin verilip verilmeme durumu, çocuğunuz üzerinden evde bakım aylığı veya engelli maaşı alıp almama durumlularını içeren ve 8 maddeden oluşan ‘‘Demografik Bilgi Formu’’ nun yanı sıra, Cohen, Kamarck ve Mermelstein tarafından geliştirilen ve Türkçe uyarlanma çalışması Eskin, Harlak, Demirkıran ve Dereboy tarafından yapılan “Algılanan Stres Ölçeği” uygulanmıştır. Ölçek, toplam 10 maddeden oluşmaktadır ve bireylerin stres düzeyini kendilerinin değerlendirmesini sağlayan bir yapıdadır. İstatistiksel işlem olarak T-test ve ANOVA analizleri kullanılmıştır. Araştırmanın genel bulgularında zihinsel engelli çocuğa sahip ailelerin cinsiyet, yaş, meslek, ekonomik durum, engellikle ilgili eğitime katılıp katılmama, engellilere gerekli önem verilip verilmeme, çocuğun üzerinden evde bakım aylığı veya engelli maaşı alıp almama durumu değişkenlerinde anlamlı farklılıklar tespit edilirken; zihinsel engelli çocuğa sahip ailelerin eğitim durumu değişkeninde anlamlı bir fark tespit edilememiştir. Yapılan analizler sonucunda zihinsel engelli çocuğa sahip ailelerin algılanan stres düzeylerinin yüksek olduğu saptanmıştır. Elde edilen bulguların ışığında ailelerin algılanan stres düzeylerinin nedenleri tartışılarak ailelerin stres düzeylerini azaltmaya yönelik önerilerde bulunulmuştur.



Keywords

Zihinsel Engelli, aile, stres





References