Abstract


OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÇOCUKLARI VE ANNELERİNİN CİNSİYET ROLLERİ KALIPYARGILARI

Toplumsal cinsiyet, bireyi kadınsı ya da erkeksi olarak karakterize eden psikososyal özelliklerdir. Araştırma, okul öncesi dönem çocuklarının ve annelerinin görev/işler ile ilgili cinsiyet rolleri kalıpyargılarını incelemek amacı ile yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Ankara ili Milli Eğitim Bakanlığına bağlı bir ilkokul bünyesindeki anasınıfına devam eden, 6574 aylık 10 çocuk ve annesi oluşturmuştur. Araştırma kapsamında verileri toplamak amacı ile Demografik Bilgi Toplama Formu ve Toplumsal Cinsiyet Kalıpyargılarını Ölçme Aracı kullanılmıştır. Ölçme aracında her bir maddenin “Kadın”, “Erkek”, “Kadın ve Erkek” olmak üzere üç cevabı bulunmaktadır. Çocuğa ve anneye Toplumsal Cinsiyet Kalıpyargılarını Ölçme Aracında yer alan her bir görev/işin kimin tarafından yapıldığı sorulmuştur. Cevap alındıktan sonra, ölçme aracında bulunmayan “Niçin böyle düşünüyorsun?” sorusu ile her bir maddeye yönelik ayrıntılı olarak düşüncelerini ifade etmeleri sağlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, çocuk ve annelerin cevaplarında tüm işlere yönelik cinsiyet rolleri kalıpyargılarının olduğu saptanmıştır. Çocuk bakma, yemek yapma, bulaşık yıkama, temizlik yapma, ütü yapma ve misafir ile ilgilenme görevleri için hiçbir çocuk ve annesi sadece “Erkek” cevabını vermemiştir. Fatura ödeme, araba kullanma, tamir yapma görevleri için ise hiçbir çocuk ve annesi sadece “Kadın” cevabını vermemiştir. Çocuklar annelerine göre daha çok cinsiyet rolleri kalıpyargılarına sahiptir. Çocukların cevaplarının iki gerekçeye dayandırılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Bunlardan biri, “o işi annelerin ya da babaların yapması gerektiği” bilgisi diğeri ise “o işi annelerinin ya da babalarının yaptığı” gerçeğidir. Sadece annelerin cevaplarına göre, annelerin cinsiyet rolleri kalıpyargılarının çocuklarından daha az olduğu, bazı annelerin androjenik özellikte cevaplar verdiği belirlenmiştir.



Keywords

Cinsiyet rolleri kalıpyargıları, okul öncesi dönem, toplumsal cinsiyet.





References