Turkey in the field of education, as in many areas along the declaration of the Republic also made drastic changes. For this purpose, while preparing education programs in primary and secondary school levels, plans have been made for physical education lessons in these programs. While physical education is relevant literature of studies on the structural changes it has undergone in Turkey are analyzed, physical education lessons relevant to the content and implementation has been determined that there was not enough work. With this study, the application and evaluation criteria of physical education in primary and secondary education curriculum between 1923-1973 were analyzed. For this purpose, a detailed literature analysis was conducted, especially in the publications of the Ministry of National Education and the Journal of Announcements between 1939-1973, which were published by the Board of Education. While case study, one of the qualitative research methods, was used to reach the findings, attention was paid to the meaningfulness of the data in data collection and analysis processes. In this direction, the consistency between the purpose of the study, data collection tool and data analysis was constantly taken into consideration. In addition, content analysis was made in the light of the data obtained in the research. According to the results of the research, it was observed that between the years 1923-1973, course curricula were prepared in different years, and there were different planning during the course hours of physical education lessons in these curriculum programs. In addition to these curriculum studies, studies on physical education course hours were also carried out by the Board of Education. The Board of Education has also prepared guidelines on how physical education lessons should be conducted and exam evaluation should be. All of these regulations are considered as a reflection of the regulations made in the general education system with the declaration of the Republic on physical education lessons. While physical education lessons were included in every curriculum, albeit under different names, in all curriculum studies between 1923-1973, it is thought that it is a deficiency for the physical education lesson to be planned as one hour per week for each class, especially in secondary schools and high schools. On the other hand, in the implementation and evaluation of the physical education lesson, it was also striking that a very detailed lesson plan content and evaluation system was applied when the circumstances of the period are taken into consideration.

Primary education, secondary education, physical education, curriculum.

Türkiye’de Cumhuriyetin ilan edilmesiyle birlikte pek çok alanda olduğu gibi eğitim alanında da köklü değişiklikler yapılmıştır. Bu amaçla ilköğretim ve ortaöğretim kademelerinde öğretim programları hazırlanırken, bu programlarda beden eğitimi dersi ile ilgili de planlamalar yapılmıştır. İlgili literatür incelendiğinde beden eğitiminin Türkiye’de geçirdiği yapısal değişim ile ilgili çalışmaların olduğu görülürken, beden eğitimi derslerinin içerik ve uygulanışıyla alakalı yeterli çalışmanın olmadığı tespit edilmiştir. Bu çalışma ile 1923-1973 yılları arasında ilköğretim ve ortaöğretim müfredat programlarında beden eğitimi dersinin uygulanışı ve değerlendirme kriterlerinin neler olduğunu incelenmiştir. Bu amaçla Milli Eğitim Bakanlığı yayınları ve Talim ve Terbiye Kurulu tarafından yayımlanan 1939-1973 yılları arasındaki Tebliğler Dergileri başta olmak üzere ayrıntılı literatür araştırması yapılmıştır. Bulgulara ulaşmak için nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılırken, veri toplama ve analiz işlemlerinde verilerin kendi içinde anlamlı olmalarına dikkat edilmiştir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, veri toplama aracı ve veri analizi arasındaki tutarlık sürekli göz önünde bulundurulmuştur. Ayrıca araştırmada elde edilen veriler ışığında içerik analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre 1923-1973 yılları arasında farklı yıllarda ders müfredat programları hazırlandığı, bu müfredat programlarında beden eğitimi derslerinin ders saatlerinde farklı planlamaların olduğu görülmüştür. Bu müfredat çalışmalarının yanı sıra Talim ve Terbiye Kurulu tarafından da beden eğitimi ders saatleri ile ilgili çalışmalar yapılmıştır. Talim ve Terbiye Kurulu aynı zamanda beden eğitimi derslerinin nasıl bir düzende işleneceği ve sınav değerlendirmesinin nasıl olması gerektiği ile ilgili de yönergeler hazırlamıştır. Yapılan bu düzenlemelerin tamamı Cumhuriyetin ilan edilmesiyle birlikte genel eğitim sisteminde yapılan düzenlemelerin beden eğitimi dersine bir yansıması olarak değerlendirilmektedir. 1923-1973 yılları arasında oluşturulan bütün müfredat çalışmalarında beden eğitimi dersi farklı isimlerle de olsa her müfredatta bulunurken, özellikle ortaokul ve liselerde her sınıf için hafta da bir saat olarak planlanmasının beden eğitimi dersi adına bir eksiklik olduğu düşünülmektedir. Buna karşın beden eğitimi dersinin uygulanışı ve değerlendirmesinde ise dönemin şartlarına göre oldukça detaylı bir ders plan içeriği ve değerlendirme sistemi uygulandığı da dikkat çeken hususlardan olmuştur.

İlköğretim, ortaöğretim, beden eğitimi, müfredat.